بررسی آداب و رسوم نوروزی در استان های شمالی ایران
آداب و رسوم نوروزی در استان های شمالی ایران همواره جذابیت خاصی دارند و هر کدام از این استان ها با سنت ها و جشن های ویژه خود، این عید باستانی را به شیوه ای منحصر به فرد برگزار می کنند. از مراسم سنتی در دل طبیعت گرفته تا غذا ها و شیرینی های مخصوص، آداب و رسوم نوروزی در استان های شمالی ایران فرصتی عالی برای آشنایی با فرهنگ غنی و رنگارنگ این مناطق است. در ادامه این مقاله، شما را با این آیین ها و جذابیت های خاص نوروز در شمال ایران آشنا خواهیم کرد.
همچنین باید گفت، اگر در نوروز قصد سفر به شمال ایران یا هرکجای دنیا را دارید، می توانید از تور اقساطی نوروزی ما استفاده کنید.
نوروز خوانی: آیینی برای استقبال از بهار
نوروز خوانی یکی از قدیمی ترین آداب و رسوم نوروزی در استان های شمالی ایران است که معمولاً چند روز قبل از آغاز نوروز برگزار می شود. نوروز خوان ها گروه هایی از جوانان یا مردان مسن هستند که با پوشیدن لباس های محلی و به همراه داشتن وسایلی همچون دایره و دف، به درب خانه ها می روند و اشعاری در وصف نوروز و بهار می خوانند.
| شهر | اشعار نوروزی | وسایل موسیقی |
| گیلان | اشعاری در وصف طبیعت و طلب برکت | دف، نی |
| مازندران | اشعار مذهبی و ستایش امامان | دایره، نقاره |
| گلستان | اشعار شاد و آهنگین در ستایش بهار | دایره، سرنا |
در پایان اجرا، مردم به نوروز خوان ها هدایایی مانند برنج، تخم مرغ و گاه پول می دهند تا سالی پر برکت برای خود و خانواده شان رقم بزنند.
سنت تعیین شگون: خوش قدمی در سال نو
یکی از جالب ترین آداب و رسوم نوروزی در استان های شمالی ایران، سنت تعیین شگون است. در این مراسم، خانواده ها اولین کسی که در روز سال نو وارد خانه شان می شود را به عنوان فرد شگون انتخاب می کنند. باور بر این است که این فرد خوش قدمی می‌آورد و برکت و شادی را به خانه می آورد.
در برخی مناطق، افراد از قبل با هماهنگی، شخصی خوش اخلاق و نیک رفتار را به عنوان شگون سال انتخاب می کنند. این فرد هنگام ورود به خانه، هدایایی مانند شیرینی و سکه به همراه می آورد.
روز علفه: گرامیداشت درگذشتگان قبل از نوروز
روز علفه یا عرفه، آیینی است که در آخرین پنجشنبه سال برگزار می شود. مردم استان های شمالی ایران در این روز به زیارت مزار درگذشتگان می روند و با پخش خیرات، یاد عزیزان خود را گرامی می دارند. زنان معمولاً غذا هایی مانند حلوا، شیرینی و میوه های محلی آماده کرده و به همراه می آورند.
نان بی‌بی نوروز: نانی برای طبیعت و شادی جمعی
یکی از جالب ترین آداب و رسوم نوروزی در استان های شمالی ایران، پخت نان بی‌بی نوروز است. این نان ها که از آرد، شیر، شکر و تخم مرغ تهیه می شوند، نمادی از برکت و نعمت هستند. خانواده ها این نان را به طبیعت می برند و در کنار آن مراسمی برگزار می کنند که در آن دعا و نیایش به درگاه خداوند برای سالی پر از برکت و شادمانی انجام می شود.
این آیین علاوه بر برکت آوری، فرصتی برای دید و بازدید های نوروزی نیز هست که در آن خانواده ها و دوستان گرد هم می آیند و لحظاتی شاد و مملو از انرژی مثبت را در کنار هم می گذرانند. نان بی‌بی نوروز تنها یک سنت غذایی نیست، بلکه نماد پیوند افراد با طبیعت و همدلی جمعی در آغاز سال جدید است.
سفره های نوروزی مازندرانی ها با چه شیرینی هایی پر می شود؟
مازندرانی ها برای چیدن سفره های نوروزی خود از انواع شیرینی های محلی استفاده می کنند که هرکدام طعمی خاص و منحصر به فرد دارند. برخی از محبوب ترین شیرینی های این منطقه عبارتند از:
- آغوز حلوا: تهیه شده از گردو و شیره انگور، نمادی از شیرینی و انرژی برای سال جدید که در کنار طعم لذیذش، شادابی و طراوت سال نو را به ارمغان می آورد.
- پشت زیک: نوعی شیرینی برنجی با مغز گردو که به همراه چای سرو می شود و طعمی دلنشین و خاص دارد. این شیرینی در مهمانی های نوروزی بسیار پرطرفدار است.
- رشته خشکار: دسر محبوبی که در روغن سرخ شده و با شیره خورده می شود و طعمی خوشمزه و ترد دارد که هیچ کس نمی تواند از آن چشم پوشی کند.
این شیرینی ها علاوه بر جنبه خوراکی، نمادی از هنر و خلاقیت زنان مازندرانی نیز هستند که با دقت و محبت در تهیه این دسر های خوشمزه، فرهنگ و سنت های منطقه را به نسل های جدید منتقل می کنند.
حال و هوای نوروز در شهر های مختلف استان گیلان
آداب و رسوم نوروزی در استان های شمالی ایران با آیین های خاص و متنوعی همراه است که هرکدام از آن ها رنگ و بویی منحصر به فرد دارند. در رشت، مراسم نوروز خوانی و آتش افروزی بسیار رایج است و مردم با گرد هم آمدن در کنار یکدیگر از جشن نوروز لذت می برند. در لاهیجان، مردم برای استقبال از بهار به باغ های چای می روند و در کنار طبیعت جشن می گیرند و از چای تازه برداشت شده نوش جان می کنند.
ماسوله با بازارچه های محلی و نمایش صنایع دستی، یکی از جذاب ترین مکان ها برای تجربه نوروز است. این بازارچه ها محلی عالی برای خرید سوغات و لذت بردن از هنر های دست ساز مردم بومی هستند. این آیین ها و مراسمات هر کدام یک داستان دارند که برای ساکنان و مسافران جذاب و پر از رنگ و شادی است.
(شاید برای شما جذاب باشد: تور اقساطی هند)
آئین نمایشی عَروس گُولی
یکی دیگر از جذاب ترین آداب و رسوم نوروزی در استان های شمالی ایران، نمایش عروس گولی است که در برخی مناطق و روستا ها با شور و اشتیاق برگزار می شود. این نمایش، با اجرای حرکات موزون و نمایش های خنده دار توسط گروه های جوانان، همواره محیطی شاد و پر از انرژی ایجاد می کند. هدف این نمایش ها سرگرمی و ایجاد فضای شاد برای مردم است، به ویژه در دوران نوروز که همه منتظر شروعی تازه و پر انرژی هستند.
عروس گولی علاوه بر جنبه تفریحی، به نوعی انتقال پیام های مثبت برای سال جدید است، از جمله امید، دوستی و همبستگی میان مردم. این آیین که به شکل سنتی اجرا می شود، از سال ها پیش به عنوان یک نمایش مردمی شناخته شده و همچنان جذابیت خود را حفظ کرده است.
چیدن سفره هفت سین
سفره هفت سین در استان های شمالی ایران، علاوه بر عناصر معمول مانند سیب، سبزه و سنجد، اغلب شامل ماهی سفید و انواع سبزیجات محلی نیز می شود. خانواده ها با دقت تمام، این سفره را آماده می کنند تا نمادی از برکت و زیبایی در خانه باشد. در مازندران، گاه سبزه ها با گل های وحشی جنگلی تزئین می شوند و در گیلان، ظروف مسی و چینی قدیمی جلوه‌ای خاص به سفره می بخشند. آداب و رسوم نوروزی در استان های شمالی ایران، فرصتی است تا کوچک‌تر ها در کنار بزرگ‌تر ها به صورت گروهی در چیدمان هفت سین شرکت کنند.
دیچن واچین، خانه تکانی به سبک گیلانی ها
آداب و رسوم نوروزی در استان های شمالی ایران با رنگ و بویی خاص همراه است که خانه تکانی یکی از مهم ترین آنهاست. دیچن واچین اصطلاحی است که در گیلان برای خانه تکانی استفاده می شود. این رسم شامل شست و شوی فرش ها، سفید کردن دیوار ها و تمیز کردن حیاط ها است. مردم بر این باورند که خانه‌ای تمیز و مرتب، سالی پربرکت به همراه دارد. این آداب و رسوم نوروزی در استان های شمالی ایران علاوه بر داشتن جنبه های فرهنگی، به نوعی ارتباط مردم با طبیعت و آغاز سالی تازه را جشن می گیرد.
کلام آخر
آداب و رسوم نوروزی در استان های شمالی ایران، بازتابی از فرهنگ غنی و تنوع این مناطق است. هر آیین، از نوروز خوانی گرفته تا چیدن سفره هفت سین، به نوعی یاد آور ارتباط عمیق مردم با طبیعت و ارزش های سنتی است. اگر قصد دارید این آداب زیبا را از نزدیک تجربه کنید، می توانید با برنامه ریزی سفر خود از طریق آژانس باما سفر، نوروزی به یاد ماندنی در استان های شمالی ایران داشته باشید.
